O uso de elementos atopados nas rúas da cidade constitúe unha das liñas centrais do traballo artístico do profesor da Facultade de Belas Artes Ignacio Pérez-Jofre, que na tarde deste xoves presenta no local da asociación Kentada Tarima flotante, unha instalación que define como unha “colaxe” conformada por un conxunto de táboas atopadas na rúa, pero que o artista presenta no chan, colocada sobre “unha estrutura de palés” que remiten a esa idea dunha tarima flotante e que obrigan ao público a situarse sobre a propia obra. De feito, é necesario camiñar sobre esta instalación para poder contemplar ás pezas que completan este proxecto expositivo, definidas tamén polo uso de materiais atopados.
“Interesábame moito a idea dunha instalación habitada polo espectador”, recoñece Pérez-Jofre, que construíu con “unha especie de colaxe que ocupa case todo o espazo e sobre o que se pode camiñar”. De feito, foi o propio traballo na construción dunha obra tomando como punto de partida unha serie de táboas e fragmentos de madeiras “de diferentes grosores, que van encaixando, aínda que non perfectamente”, o que levouno á idea dunha tarima flotante, que contrapón a “sensación de comodidade ou de benestar” que se asociaría a un fogar co “precario” dos materiais empregados. Deste xeito, a peza que o profesor do Departamento de Pintura presenta este xoves ás 19.00 horas no local de Kentada rematou por converterse “nunha obra á que téste que subir”, o que leva a unha “percepción completamente diferente”, marcada “polas resonancias” que se van xerando ao pisar ás diferentes táboas.
Promovido polo Departamento de Pintura, a Facultade de Belas Artes acolleu nas xornadas de luns e martes un taller que buscaba promover unha reflexión sobre como o racismo e o colonialismo poden facerse patentes tamén a través da arte e a achegar as e os participantes unha serie de cuestións a evitar e procurar como artistas. Impartido polo artista mexicano Augusto Metztli, este obradoiro deu como resultado unha exposición de “ilustración antirracista e anticolonial” que presenta na sala O Abrigo tanto os resultados dos exercicios propostos como información das diferentes cuestións tratadas neste seminario.
Dirixido tanto ao alumnado da facultade como a tituladas e titulados, este taller buscaba, en primeiro termo, servir como un espazo de debate e de reflexión para “cuestionarnos o noso racismo, clasismo, machismo e colonialismo”, como sinala Metztli. Con ese obxectivo, o taller abrangueu tanto a análise dunha serie de “exemplos de racismos e colonialismos nas artes gráficas e na historia da arte recente”, como unha serie de exercicios, dirixidos a mirar “en primeira persoa as nosas maneiras de representar a realidade”, co obxectivo de que permitisen detectar e confrontar “o racismo, o machismo e o colonialismo que se enreda nos nosos debuxos, ilustracións e pinturas”, destaca este ilustrador mexicano residente en Galicia.
Mulleres, traballo e memoria é o título da exposición que a artista e profesora da Facultade de Belas Artes inaugura na tarde deste venres no Centro Galego de Arte Contemporánea (CGAC) e no que se reflicten os eixes temáticos dunha mostra na que os “elementos da memoria persoal e familiar da artista se entretecen coa memoria colectiva dun pasado histórico anda recente” e coa “reivindicación do traballo das mulleres e a denuncia da súa escasa consideración, pasada e presente”, como sinalan desde o CGAC. Presentada como “pioneira da paxe artística feminista en Galicia”, Caldas foi seleccionada para protagonizar unha nova mostra do programa dedicada a artistas galegos de media carreira da “principal institución dedicada á arte contemporánea de Galicia”, como sinala a docente, que destaca a oportunidade que supón poder “traballar profesionalmente” nun espazo como este museo de Santiago de Compostela.
Acompañada polo director xeral de Cultura da Xunta de Galicia, Anxo Lorenzo, o director do CGAC, Santiago Olmo, e a comisaria da exposición, Montse Cea, Caldas presentaba na mañá deste venres unha exposición “centrada na memoria das mulleres e na memoria familiar vinculada á memoria democrática”, que poderá visitarse ata o 25 de maio. Como recoñece a profesora do Departamento de Pintura, para esta exposición “quixemos fuxir radicalmente da idea dunha retrospectiva”, de tal xeito que avogaron por unha “articulación temática” sustentada en creacións recentes, adaptacións de obras previas ou pezas creadas creados especificamente para esta mostra, como o proxecto Retrato de Familia, no que a artista e docente “reflexiona sobre a súa historia familiar para denunciar a violencia sufrida pola sociedade durante a Guerra Civil e a ditadura franquista”, sinalan desde o CGAC.
Unha investigación sobre a relación que se dá entre corpo e espazo a través do uso do téxtil nas instalacións artísticas contemporáneas. Deste xeito preséntase o libro Espacios Textiles: Habitando la interfaz, nova publicación do grupo de investigación dx5 (digital & graphic art research), da Facultade de Belas Artes, que recolle os resultados do estudo de máis de 200 obras de artistas dos séculos XX e XXI, que Sara Coleman desenvolveu no marco da súa tese de doutoramento e que deu como resultado o primeiro libro centrado nas instalacións artísticas téxtiles. Publicado polo grupo dx5 e Dardo, co financiamento da Xunta de Galicia, o ensaio “parte da idea de que o téxtil é reflexo dunha estrutura de pensamento que sucede a través dunha relación material entre corpo e espazo, onde o tecido se sitúa como interface”, sinala esta artista e investigadora.
“Neste ensaio, proponse pór o foco nese espazo intermedio que ocupan os téxtiles e que permite aos artistas explorar novas formas de expresión e significado”, engade Ana Soler, directora do grupo dx5 e editora dun volume que recolle unha adaptación da tese que Coleman desenvolveu baixo a súa dirección. Espacios Textiles: Habitando la interfaz articúlase arredor do concepto de “modos téxtiles”, co que Coleman busca ir máis aló do uso de tecidos na arte “para referirme aos téxtiles nun sentido amplo e, sobre todo, para entendelos como procesos e formas de facer”. Xerados a través do entretecido, do anoado ou do compactado, “os téxtiles encerran múltiples e diversas formas de procesar que, á súa vez, remítennos a diferentes formas de pensamento”, subliña a tamén profesora da Universidad de La Laguna.
A través dunha serie de pezas, que van máis aló da paisaxe para reflectir “sentimentos e sensacións”, sete artistas emerxentes desenvolven o seu “concepto de mar, un mar libre e subxectivo que busca romper cos convencionalismos”. Deste xeito presentan os estudantes da Facultade de Belas Artes Fabiola Quintela e Héctor Pousa Un mar de sensaciones, a exposición que ao longo deste mes de xaneiro pode visitarse no estudio A Balea, de Moaña, e que comisarían como traballo para a materia Xestión, ámbito artístico e mundo profesional. Foi a propia importancia que ten o mar para esta localidade a que serviu como punto de partida para unha mostra que definen como “unha homenaxe aos nosos océanos” e na que reúnen as pinturas, gravados e pezas cerámicas de sete artistas, boa parte delas estudantes da facultade.
Ese é o caso de María R. Hervás, que presenta un lenzo que “polos seus trazos e vivas cores”, recorda desde a abstración “un fondo de corais mariños”, como salientan os comisarios dunha mostra na que a tamén estudante da facultade Jimena Rodríguez presenta unha impresión dixital que lembra a “calidade reflectante do mar” polas súas “texturas acuosas” e gama cromática. Combinando pintura e téxtil, a obra de Isis Huerga, “unha reflexión visual sobre recordos, persoas e lugares que xa non existen”, achega a mostra ás conexións dos o océanos coa da travesía, mentres que Lucía Riveiro percorre os lugares que habitaron os seus familiares a través dunha serie de gravados de paisaxes marítimas. A tamén comisaria da exposición Fabiola Quintela suma á exposición outro gravado, o dunha “paisaxe descoñecida que convídanos a mirar máis aló do evidente”, mentres que Lara Brañas conecta nos seus cadros auga e emocións e Paula Gil exhibe un conxunto de pezas cerámicas con motivos propios dos fondos mariños.
Horizontes é o título da exposición que reúne na sala O Abrigo, da Facultade de Belas Artes, as creacións de trece artistas emerxentes e que nos próximos meses poderá verse tamén en A Coruña, Monçao e Donosti. Cos estudantes da facultade Noela Paz e Iñigo Barreiro como comisarios, esta mostra propón unha reflexión “sobre a relación entre o ser humano e o seu medio”, explican, na que, a través de gran variedade de técnicas, as e os artistas buscan “explorar as conexións entre as persoas e os espazos que habitan”. Nese senso, pintura, fotografía, vídeo, cerámica e ensamblaxe conviven nesta exposición, inaugurada na tarde deste luns e que poderá visitarse nesta sala ata o 23 de xaneiro.
Como “un espazo para cuestionar e reimaxinar, un limiar entre o individual e o colectivo” preséntase esta mostra colectiva, na que “a arte convértese nun catalizador de novas formas de pensar e sentir, fomentando unha relación máis profunda e consciente co mundo que nos rodea”. Faino a través das creacións de Ada Pérez, Ana Allegue, Ángel Raquidiam, Ángela Estévez, Carolina Ferro, Chary Docal, Chuvia Lago, Ismael Prieto, Luca Rodríguez, Manuel Balsas, Mónica Pérez, Pablo Martínez e Río Marbán, seleccionados nunha convocatoria aberta impulsada polos comisarios en redes sociais. Todas e todos eles, explican Paz e Barreiro, son estudantes e antigos alumnos e alumnas da facultade pontevedresa, coa excepción de Raquidiam, quen cursa esta titulación na Universidad de Castilla-La Mancha.
“Achegar os nenos e nenas ás diferentes maneiras de facer arte”. Ese era, como explica estudante Xulia Arias, o obxectivo dos talleres que impartiu xunto coas tamén alumnas da Facultade de Belas Artes Cristina Rus e Irene Santamaría no CEIP A Xunqueira I e que deron como resultado os 176 debuxos que desde este venres poden verse na exposición Como o ves?. Ata o 24 de xaneiro poderá visitarse na sala de exposicións da Vicerreitoría do campus unha mostra que presenta as creacións dos nenos e nenas xunto coas obras que estas tres estudantes empregaron como punto de partida para os talleres. Trátase, concretamente, dunha pintura figurativa de Arias, unha obra abstracta con de Santamaría e unha peza que Rus realizou con papeis e carteis reciclados. Deste xeito, apunta a promotora deste proxecto, os talleres buscaban amosar a nenos e nenas que “existen diferentes técnicas e estilos de facer arte”, propoñéndolles que escollesen unha das obras para tratar de reproducila ou interpretala.
O proxecto que Arias desenvolveu como traballo para a materia Xestión, ámbito artístico e mundo profesional complétase agora cunha exposición que celebra a súa inauguración este venres ás 19.00 horas e que poderá visitarse ata o 24 de xaneiro. En colaboración coa ANPA Celso Emilio Ferreiro, esta iniciativa verase complementada cun concurso no que se premiarán os mellores traballos tanto do alumnado de educación infantil como de cada un dos tres ciclos de primaria.
Aínda que o fai, recoñece, sen “ningunha vontade de historiador”, o profesor da Facultade de Belas Artes Alberto Ruiz de Samaniego percorre a historia da pintura no seu novo libro El espacio salvado. Álbum de imágenes. Non en van, o volume reúne máis dun centenar de imaxes de obras pictóricas de diferentes épocas, desde pinturas etruscas ata obras do século XX, acompañadas de textos que non buscan describir ou contextualizar as imaxes, senón que reflicten o que estas lle evocan ou as reflexións que xorden da súa contemplación. “Este libro só responde ao pracer de converter en palabra a pintura”, recoñece no prólogo este profesor de Estética, que na tarde deste luns presenta esta publicación na libraría Metáfora, acompañado polo artista e profesor da facultade Jorge Varela e polo artista e arquitecto Diego Germade.
“É un libro que en certa maneira responde ao pracer das incidencias e das digresións”, sinala Ruiz de Samaniego do volume editado por Shangrila, que ten como punto de partida os comentarios de pinturas que foi reunindo ao longo dos últimos dez anos. De feito, no libro non só conflúen os cadros de Giotto, Caravaggio ou Michelangelo con frescos do Románico ou obras de Duchamp, Klee, Constable ou Malevich, senón que o autor buscou tamén que, nos comentarios, fose un volume “moi variado desde o punto vista estilístico”. Deste xeito, o libro reúne desde textos que “achéganse máis a un ton poético a outros con unha vontade máis académica”, pasando por outros cun “corte máis narrativo” ou mesmo algúns “que se desenvolven a modo de diálogo”. Do mesmo xeito, ademais desta variedade estilística, este volume, “produto das circunstancias, de encontros felices coas imaxes”, tamén reúne olladas diversas ás obras, que van do que a pintura evoca ao escritor, a “digresións a partir das imaxes, ideas que atopo nas pinturas, pensamentos aos que me pode levar un cadro...”, sinala. Ideas que levan á súa vez a Ruiz de Samaniego a conectar un conxunto de pinturas que abranguen un período temporal de case dous mil anos, coa literatura, a música ou a filosofía. Neste senso, no libro poden atoparse referencias a escritores como Pessoa, Borges, Proust ou Baudelaire, a cineastas como Hitchcock ou a filósofos como Barthes.
“Unha selección de proxectos artísticos resultado dun longo e intenso proceso de investigación e creación”, que reflicten “os intereses e inquedanzadas de toda unha promoción” de graduados e graduadas en Belas Artes. Deste xeito preséntase Do final e do comezo, a exposición que desde este venres reúne no Pazo da Cultura os proxectos artísticos desenvolvidos por 28 novos titulados e tituladas desta facultade no marco dos seus traballos de fin de grao (TFG). Promovida polo Concello e a facultade, a exposición comisariada por María Gar e coordinada por Vaciocero Servicios Culturales poderá visitarse ata o 12 de xaneiro e verase complementada por visitas guiadas e talleres.
Pinturas, esculturas, pezas cerámicas, creacións audiovisuais, debuxos, fotografías, instalacións, videoxogos e pezas inmersivas conforman esta nova edición dunha mostra que cada ano reúne no Pazo da Cultura unha selección dos TFG defendidos o pasado curso na facultade. Trátase, como lembran as coordinadoras da exposición, de obras que representan “o broche final dunha etapa de aprendizaxes, experimentación e transformacións, para dar paso a novos camiños”, que son á súa vez “múltiples, diversos e en constante movemento”.